Jak obniżyć koszty dachu?

Montaż więźby dachowej, układanie pokrycia oraz wykonanie odpowiedniej termoizolacji dachu stanowi poważną pozycję w budżecie całej inwestycji. Choć każdy budynek musi być wyposażony w dach chroniący przed warunkami zewnętrznymi, utratą ciepła oraz hałasem, to wiele osób decydujących się na budowę domu lub budynku użytkowego zastanawia się nad tym, w jaki sposób można ograniczyć wielkość potrzebnych wydatków.

Koszt budowy domu a wydatki na dach i jego pokrycie

Budowa domu jest zwykle obciążeniem finansowym i wymaga zaciągnięcia kredytu lub realizacji inwestycji etapami, w miarę pozyskiwania nowych środków. Zastanawiając się nad wyborem konkretnego projektu, należy zwracać uwagę na wiele czynników takich jak funkcjonalność, walory estetyczne czy wygoda eksploatacji. Kluczowymi kwestiami jest zwykle dopasowanie wymiarów zewnętrznych budynku do rozmiaru działki, powierzchnia użytkowa, która powinna odpowiadać potrzebom inwestora czy ilość kondygnacji wiążąca się z organizacją przestrzeni we wnętrzu oraz komfortem codziennego życia. Dużą wagę trzeba przywiązywać do używanych materiałów oraz łączącego się z tym zapotrzebowania na ciepło. Znaczenie ma wygląd zewnętrzny budynku oraz to czy pasuje on do otoczenia. Z uwagi na wzajemne powiązania między wszystkimi parametrami ostateczny kształt budynku jest więc zwykle kompromisem między najbardziej istotnymi dla właściciela cechami, w tym kryterium, które często bywa decydujące, a mianowicie kosztami realizacji – zauważa specjalista z firmy Dachlux, która zajmuje się hurtową sprzedażą pokryć dachowych, systemów odwadniania, okien połaciowych oraz materiałów termoizolacyjnych.

Ostateczne koszty budowy są dla wielu osób budujących dom niezwykle istotne, a inwestorzy często szukają sposobów na ich obniżenie. Dobrymi sposobami na zredukowanie wydatków jest rezygnacja z elementów dodatkowych – zdecydowanie się na budynek bez kosztownej piwnicy, balkonów, tarasów czy połączonego z domem  garażu. Liczne grono przyszłych właścicieli zwraca także uwagę na rodzaj dachu, jego konstrukcję oraz wykorzystany rodzaj pokrycia. Jest to zrozumiałe, ponieważ wydatki na dach mogą sięgać około 20-30% ceny stanu surowego zamkniętego, zmniejszenie ich poziomu może być więc znaczną oszczędnością. Nie wolno jednak zapominać, że zbyt daleko idące cięcia mogą sprawić, że choć samą budowę uda się ukończyć taniej, to eksploatacja budynku stanie się droższa i nie tak komfortowa. Problemem mogą być również kwestie związane z trwałością i ewentualnymi remontami.

Ogólna zasada dotycząca kosztów całej budowy mówi, że im bardziej złożony projekt i bardziej rozległy obiekt – zarówno jeśli chodzi o wielkość poszczególnych kondygnacji, jak i ich ilość – tym droższa jego realizacja. Za najtańsze rodzaje budynków uchodzą te, które mają bardzo prostą formę, kluczowy jest rzut całości budynku oraz zewnętrzny kształt jego bryły. Najniższe koszty poniesie inwestor, który zdecyduje się na budowę domu na planie prostokąta. Ważna jest też ilość kondygnacji, ponieważ dodatkowe piętro oznacza wydatki na wykonanie stropu o odpowiedniej nośności czy wybudowanie schodów. Dla ostatecznej ceny mają znaczenie także takie elementy jak wykusze, balkony, elementy wykończenia elewacji oraz ilość i rozmieszczenie pomieszczeń narzucające z kolei rozkład kominów wentylacyjnych i dymowych.

Konstrukcja dachu a poziom kosztów jego wykonania

Podobnie jak w przypadku całego budynku kluczem do obniżenia kosztów dachu jest daleko idąca prostota. Przy projekcie z rzutem na planie prostokąta można zastosować najłatwiejszą i najtańszą więźbę krokwiowo-belkową lub jętkową – wymaga to jednak budynku o niezbyt dużej szerokości, która nie może przekraczać od około 9 do 12 metrów. Nieskomplikowany dach dwuspadowy o niewielkim nachyleniu oznacza znacznie mniejsze zużycie materiału na pokrycie dachowe, a także ograniczenie niezbędnych roboczogodzin koniecznych do jego ułożenia. Warto pamiętać, że wszystkie ponad standardowe elementy będą zwiększały czas trwania robót oraz cenę. Do kosztownych dodatków należą przede wszystkim lukarny z oknami, ponieważ potrzebują specjalnej struktury nośnej, ilości materiału pokryciowego, a także jego czasochłonnego przycinania, dopasowywania i uszczelniania połączeń zbiegających się płaszczyzn. Nieco mniej wymagające będą okna połaciowe, ponieważ odchodzi tu potrzeba budowy dodatkowego elementu. Koszt okna dachowego będzie jednak wyższy niż klasycznego, montowanego w ścianie, a sama jego instalacja potrwa dłużej i wiąże się z koniecznością korzystania ze specjalnego fartucha uszczelniającego. Równie problematyczne okaże się wykonanie zadaszenia nad wejściem czy tarasem.

Czynnikiem, który może znacznie podnieść koszt budowy dachu, jest także inny kształt budynku. W przypadku domów na planie kwadratu najczęściej wybierane są dachy czterospadowe – zwykle namiotowe albo kopertowe – ponieważ znaczna długość ścian nie pozwala na wykorzystanie prostszych konstrukcji dwuspadowych, które mają pod tym względem spore ograniczenia. Dachy tego typu są też często wybierane tam, gdzie planowane jest poddasze, które nie będzie używane. Dach czterospadowy oznacza jednak konieczność zakupu większej ilości materiału pokryciowego, wyższy poziom zużycia drewna, a także bardziej złożoną strukturę więźby, co często wpływa również na wydatki związane z ociepleniem budynku. Różnice w kosztach między dachem dwu- a czterospadowym mogą wynosić około 20–30%, choć wiele zależy tu od szczegółów konstrukcyjnych.

Jeszcze droższa będzie budowa dachu wielospadowego. Nawet najprostszy przykład budynku o rzucie w kształcie litery „L” oznacza konieczność wykonania szczelnego kosza dachowego. Bardziej złożone projekty wiążą się z dalszym zwiększeniem ceny. Choć nie sposób tu porównać ze sobą wprost dachu dwuspadowego i wielospadowego, to biorąc pod uwagę samą powierzchnię zabudowy, dach budynku o złożonym rozkładzie przestrzennym będzie o 40 do nawet 60% droższy.

Nie można jednak zapominać, że redukowanie elementów dodatkowych nie powinno istotnie zmniejszać funkcjonalności budynku. Dobrym przykładem może tu być prawidłowe doświetlenie pomieszczeń znajdujących się na poddaszu. Ostatecznie przyjęte rozwiązanie powinno godzić ze sobą dążenie do zmniejszenia kosztów z optymalną ilością światła dostającą się do wnętrza. Warto mieć na uwadze możliwość zastosowania mniej kosztownych sposobów osiągnięcia pożądanego rezultatu, np. przez podniesienie wysokości ścianki kolankowej przy jednoczesnym ograniczeniu kąta nachylenia połaci co często pozwala na zamontowanie tradycyjnych okien czy użycie świetlików.

Wpływ rodzaju pokrycia dachowego na poziom koniecznych nakładów

Przy budowie dachu znaczny wpływ na ostateczny koszt ma także rodzaj wykorzystanego materiału pokryciowego. Jego wybór przekłada się nie tylko na cenę, jaką przyjdzie zapłacić za sam materiał, ale również strukturę więźby dachowej. Przy pokryciach ciężkich, takich jak dachówka ceramiczna lub betonowa musi ono mieć wyższą nośność, podobnie jak ściany zewnętrzne. W wielu przypadkach krokwie i inne elementy konstrukcyjne będą bardziej zagęszczone oraz grubsze. Niektóre pokrycia wymagają również wykonania deskowania niezbędnego do ich montażu, tak jak różne typy pokryć bitumicznych czy blachy płaskiej. Przy innych szkieletem nośnym może być po prostu układ kontrłat i łat, do których przytwierdzane są poszczególne elementy jak przy dachu krytym blachodachówką.

Równie znaczące będą kwestie związane z eksploatacją dachu. Niektóre pokrycia nie stanowią tak dobrej bariery dla dobiegającego z zewnątrz hałasu, a także nie chronią w wystarczającym stopniu przed odgłosami padającego deszczu. Inna będzie także wytrzymałość na silne podmuchy wiatru oraz trwałość. W wielu przypadkach wyższe koszty materiału i robocizny są związane z dużo dłuższym okresem eksploatacji, możliwością stosunkowo łatwej naprawy, czy wreszcie lepszą odpornością na korozję biologiczną, czy prostszym dopuszczalnym sposobem czyszczenia. Zupełnie inny będzie również zakres potrzebnych prac i czas ich trwania.

Nie można też zapominać o kwestiach związanych z estetyką. Pokrycia dachowe oferują różne efekty wizualne, a rezultaty są często dość mocno związane z ceną – w większości przypadków droższe dachy będą prezentowały się bardziej okazale. Oczekiwania w tej mierze są jednak w dużej mierze uzależnione od gustu właścicieli, ale również od wielkości i usytuowania budynku. W wielu przypadkach podobne rezultaty można uzyskiwać, wybierając materiały nieco tańsze.

Dokładnej analizy wymaga ponadto kwestia stosunku kosztów pokrycia do jego trwałości i jakości. W wielu sytuacjach inwestorzy chcą jak najszybciej zakończyć budowę, licząc się z tym, że w ciągu kilku lat ułożą na dachu materiał docelowy. Niekiedy nawet pokrycie o niższej trwałości może się okazać dobrym rozwiązaniem, np. wówczas, gdy budynek jest wznoszony z myślą o późniejszej rozbudowie.

Trzeba pamiętać o tym, że ostateczny koszt dachu to także cena zastosowanego systemu odwadniającego i instalowanego na dachu osprzętu. Wiele nowoczesnych i gwarantujących bardzo ciekawy wygląd budynku rozwiązań, jak choćby ukryte rynny okazują się zwykle nieco droższe niż te, których używa się tradycyjnie. Wybór, tak jak w innych przypadkach, wiąże się często z podjęciem decyzji, co będzie dla inwestora ważniejsze.